De Dag van het Gehoor 3 maart 2024
Dag van het Gehoor 2024
De internationale Dag van het Gehoor staat jaarlijks op 3 maart in het teken van gehoorverlies: wat zijn de oorzaken en gevolgen ervan, valt het te voorkomen en vanaf wanneer is geluid schadelijk?
Gehoorschade: de stille sloper
Enkele fysieke gevolgen van gehoorschade zijn: slechthorendheid, oorsuizen of overgevoeligheid aan geluid. Zelfs de algehele gezondheid kan erdoor achteruit gaan. Denk hierbij aan duizeligheid, een verhoogde hartslag, concentratieproblemen tot ernstige slaapstoornissen.
Gehoorschade door muziek of lawaai komt veel voor. Personen die dag in dag uit in lawaai werken lopen zogeheten lawaai slechthorendheid op. Verder kan langdurig en vaak naar harde muziek luisteren in blijvende oorschade resulteren. Wat veel mensen vaak onvoldoende beseffen is dat ook kort hard geluid zoals een schot, een explosie of een andere harde knal, direct al gehoorschade kan opleveren.
Gehoorschade: wat kapot is, blijft kapot.
Bij gehoorverlies veroorzaakt door lawaai of muziek zijn de hele fijne haarcellen die in het slakkenhuis zitten deels kapot gegaan. Deze haarcellen geven bij een goed werkend oor geluid door aan de gehoorzenuw die dat op zijn beurt weer doorgeeft aan de hersenen.
Haarcellen: links een normaal oor, rechts met gehoorschade waarbij de haarcellen kapot zijn
Iedere haarcel geeft zo zijn eigen unieke toonhoogte door naar de hersenen. Hoe groter de gehoorschade, hoe meer haarcellen er kapot zijn en hoe minder goed we horen. Het oor wordt ongevoeliger, maar het is bovendien minder goed in staat om geluiden van elkaar te onderscheiden. Dat laatste is nu juist vooral belangrijk om goed te verstaan in geroezemoes, zoals op een verjaardag, in de kroeg, in een vergadering of in een drukke kantoortuin. Helaas zijn de haarcellen bij de mens niet in staat te herstellen: wat kapot is, blijft kapot.
Piep in de oren of overgevoelig voor bepaalde geluiden
Als de trilharen beschadigd zijn, geven ze geen informatie meer door, waardoor je slechter hoort. Of ze geven de verkeerde informatie door, zoals een piep of ruis. Heb je wel eens een piep in je oren na het uitgaan? Dat is dit een eerste teken van gehoorschade. Die piep gaat meestal vanzelf weer over. Maar het kan ook een blijvende piep of ruis worden. Dit heet tinnitus. Ook kun je overgevoelig worden voor bepaalde geluiden, de medische term hiervoor is hyperacusis. Allemaal ernstige ziekten, waar je veel blijvende hinder van hebt.
Of en de mate waarin lawaai of muziek gehoorschade veroorzaakt is afhankelijk van hoe lang en hoe vaak we erin vertoeven en uiteraard hoe hard het lawaai of de muziek is. Ook de aard van het geluid (hoog of laag, plotse pieken) heeft invloed op de schadelijkheid ervan. Hoe hard het lawaai of de muziek is, wordt gemeten met een decibelmeter en uitgedrukt in decibel, afgekort db. Blootstelling aan te luide muziek of teveel db's kan zelfs een klaplong veroorzaken doordat te luide trillingen ervoor zorgen dat er lucht komt tussen je longen en borstkas.
Verminderde muziekbeleving
Het klinkt logisch dat mensen die last hebben van oorsuizingen, slechthorendheid of overgevoeligheid aan geluid muziek niet meer horen zoals de artiest het bedoeld heeft. Ze kunnen harde muziek vaak zelfs niet meer beluisteren omdat het pijn aan de oren doet. Maar ook wie slechts in beperkte mate last heeft van deze of andere symptomen als gehoorverlies zal een verminderde muziekbeleving ervaren. In sommige gevallen besef je soms zelfs niet dat het muziekstuk dat jij hoort eigenlijk niet zo hoort te klinken.
Communicatieproblemen met je omgeving
Het gehoor is extreem belangrijk voor menselijke interactie en communicatie. Tijdens een gesprek moet je niet alleen woorden kunnen onderscheiden maar ook intonatie en tempo. Al deze zaken samen vormen de boodschap. Door klanken of toonhoogtes te onderscheiden kunnen we horen of wat ons verteld wordt eerder waarderend is of verwijtend.
Vrienden, familie en collega’s kunnen een steun zijn voor mensen met gehoorproblemen, maar kunnen hun situatie ook negatief beïnvloeden. Ze kunnen het bijvoorbeeld vervelend vinden om alles steeds te moeten herhalen.
Veiligheidsproblemen
Het gehoor speelt ook een cruciale rol om te beseffen wat er rondom je gebeurt. Het geeft je informatie over je omgeving. Zoals een dier zijn oren gebruikt om een roofdier dat buiten zijn gezichtsveld is, op te merken, helpt het gehoor de mens om bijvoorbeeld verkeerssituaties in te schatten. Onze reacties op straat zijn vaak intuïtief aangestuurd omdat we iets speciaals zien of horen. Deze onbewuste reflexen zijn belangrijk voor onze veiligheid.
Verder kunnen we dankzij ons verfijnd gehoor geluiden en klanken onderscheiden. Hierdoor kunnen we onmiddellijk bepalen wat het geluid veroorzaakt heeft en hoe we daarop gepast kunnen reageren.
Persoonlijke problemen: depressie en isolatie
Mensen met ernstige gehoorproblemen gaan dikwijls gesprekken of sociale events uit de weg omdat ze interactie als vervelend ervaren en/of sprekers niet kunnen volgen en verliezen zo belangrijk sociaal contact. Dat kan weer tot eenzaamheid leiden en soms zelfs tot depressies en maatschappelijke isolatie.
Gehoorbescherming kan veel leed voorkomen. Met adequate bescherming via kwalitatieve producten in de categorie PBM gehoorbescherming lees je meer over de toepassingen en de verschillende soorten oplossingen.