Hoe vaak verband verschonen?

Wanneer je een wond hebt opgelopen waarbij een pleister niet voldoet, of wanneer het belangrijk is dat de wond niet verkleeft, gebruik je beschermend verband. Vaak in combinatie met vet gaas. Zo geneest je wond, ten minste: wanneer je het verband ook vaak genoeg verschoont. Wanneer je verband te lang laat zitten, loop je kans op infecties. De wond kan gaan ontsteken en dan ben je alleen nog maar verder van huis.

Hoe vaak moet je verband verschonen? In principe dagelijks

Het regelmatig vervangen van verbanden is essentieel voor een goede wondverzorging en genezing. De geschikte frequentie hangt hierbij af van diverse factoren, waaronder het type wond, de locatie en de mate van vervuiling. Hieronder vind je gedetailleerde richtlijnen en adviezen om te bepalen hoe vaak je een verband moet vervangen.

Factoren die de frequentie van verbandwissels beïnvloeden

• Type wond:

  • Acute: Wonden zoals snijwonden, schaafwonden, en chirurgische wonden. Deze wonden hebben vaak dagelijkse of zelfs meermaals per dag verversing nodig, vooral als ze veel vocht afscheiden. Regelmatige vervanging voorkomt infectie en bevordert een snellere genezing. Het is belangrijk om deze wonden schoon en droog te houden om complicaties te voorkomen. Controleer regelmatig op tekenen van infectie, zoals roodheid, zwelling, of pus.
  • Chronische: Deze omvatten o.a. doorligwonden en diabetische voetulcera. Dit type wond vereist vaak gespecialiseerde verband dat minder frequent hoeven te worden vervangen, afhankelijk van de wondconditie en het type verband. Deze verbanden zijn ontworpen om langer op hun plaats te blijven zonder het risico op infectie te verhogen. Chronische wonden hebben een gespecialiseerde aanpak nodig om genezing te bevorderen en complicaties te minimaliseren.
    
    

• Locatie van de wond:

  • Hoog frictie gebieden: Wonden op plekken zoals de handen, voeten, en gewrichten moeten vaker worden gecontroleerd en ververst. Deze gebieden zijn vatbaar voor veel beweging en wrijving, waardoor het verband kan verschuiven of beschadigen. Het is belangrijk om het verband goed te bevestigen om te voorkomen dat het loskomt door beweging. Gebruik eventueel extra fixatiemateriaal zoals tape of elastische verbanden om het verband op zijn plaats te houden.
  • Lage Frictie gebieden: Wonden op plekken zoals de romp of bovenbenen kunnen mogelijk minder frequente verbandwissels vereisen. Deze gebieden zijn minder vatbaar voor beweging en wrijving, waardoor het verband langer op zijn plaats kan blijven. Zorg ervoor dat het verband comfortabel zit en niet te strak is aangebracht om de bloedtoevoer niet te belemmeren.
    
    

• Mate van wondvervuiling:

  • Schone wonden: Wonden die niet geïnfecteerd zijn en geen tekenen van pus of overmatige vochtproductie vertonen, kunnen om de paar dagen worden ververst. Dit helpt om een schone en droge omgeving te behouden die de wondgenezing bevordert. Het is belangrijk om de wond schoon te houden en te beschermen tegen nieuwe infecties. Gebruik steriele materialen en houd een goede hygiëne aan bij het vervangen van verbanden.
  • Vervuilde of geïnfecteerde wonden: Deze moeten dagelijks of zelfs meerdere keren per dag worden gecontroleerd en ververst. Dit is cruciaal om de infectie onder controle te houden en de verspreiding van bacteriën te voorkomen. Reinig de wond grondig en gebruik antiseptische middelen indien nodig. Raadpleeg een zorgverlener voor advies en verdere behandeling indien de infectie aanhoudt of verergert.

Richtlijnen verbandwissels

• Dagelijkse controle:

  • Controleer dagelijks de toestand van de wond en het verband. Let op tekenen van infectie, zoals roodheid, zwelling, pus, of een onaangename geur. Het is belangrijk om een schoon, droog en goed hechtend verband te behouden om de wond te beschermen tegen verdere besmetting. Noteer eventuele veranderingen in de wondconditie en bespreek deze met een zorgverlener indien nodig.
    
    

• Geïnfecteerde wonden:

  • Wonden die tekenen van infectie vertonen, zoals roodheid, zwelling, warmte, pijn, of pus, moeten minstens dagelijks worden schoongemaakt en het verband moet worden vervangen. Het is essentieel om medische hulp in te roepen voor verdere behandeling en advies. Gebruik antibiotische zalven of andere voorgeschreven behandelingen om de infectie te bestrijden en te voorkomen dat deze zich verder verspreidt.
    
    

• Schone, droge wonden:

  • Voor wonden die geen tekenen van infectie vertonen en die schoon en droog blijven, kan het verband om de 2 tot 3 dagen worden vervangen. Het is echter cruciaal om altijd de aanbevelingen van de zorgverlener te volgen voor de beste zorg. Zorg ervoor dat de wond goed wordt beschermd en dat het verband stevig maar comfortabel zit.
    
    

• Speciale verbanden:

  • Er zijn verschillende gespecialiseerde verbanden beschikbaar voor verschillende soorten wonden. Sommige verbanden, zoals hydrocolloïde of schuimverbanden, kunnen langer op hun plaats blijven (tot een week), afhankelijk van de wond en de mate van exsudaat. Deze verbanden zijn ontworpen om een optimale omgeving voor wondgenezing te bieden. Ze helpen bij het reguleren van vocht en beschermen de wond tegen infecties en mechanische schade.
    
    

Praktische verbandwissel tips 

• Hygiëne:

  • Was altijd je handen grondig met water en zeep voor en na het verwisselen van een verband. Gebruik, indien mogelijk, steriele handschoenen om besmetting te voorkomen. Hygiëne is cruciaal om infecties te voorkomen tijdens het verbandwisselen. Zorg ervoor dat alle materialen die je gebruikt schoon en steriel zijn om het risico op infectie te minimaliseren.
    
    

• Voorbereiding:

  • Zorg ervoor dat alle benodigdheden binnen handbereik zijn voordat je begint. Dit omvat schoon verband, steriele gaasjes, wondreinigingsoplossing, en afvalzakjes voor het oude verband. Goede voorbereiding helpt om het proces soepel en effectief te laten verlopen. Zorg ervoor dat je in een schone omgeving werkt om het risico op contaminatie te verminderen.
    
    

• Verwijderen van het oude Verband:

  • Verwijder het oude verband voorzichtig om te voorkomen dat de wond opnieuw opent of beschadigd raakt. Controleer het oude verband op tekenen van infectie, zoals pus of een onaangename geur, en noteer deze bevindingen voor overleg met een zorgverlener. Wees voorzichtig bij het verwijderen om pijn en verdere schade aan de wond te voorkomen.
    
    

• Reinigen wond:

  • Reinig de wond voorzichtig met een steriele zoutoplossing of zoals voorgeschreven door een zorgverlener. Dep de wond droog met steriele gaasjes en vermijd schuren of wrijven om verdere irritatie te voorkomen. Het is belangrijk om de wond schoon te houden en voorzichtig te zijn om de genezing niet te verstoren.
    
    

• Aanbrengen nieuwe verband:

  • Breng het nieuwe verband voorzichtig aan, zorg ervoor dat het goed aansluit zonder te strak te zitten, om de bloedtoevoer niet te belemmeren. Bevestig het verband met tape of een verbandfixatie, afhankelijk van de locatie en het type verband. Zorg ervoor dat het verband stevig zit maar ook comfortabel is voor de patiënt.
    
    

Aanbevelingen diverse verbandsoorten

• Hydrocolloïde verbanden:

  • Deze verbanden zijn ideaal voor droge of licht vocht lekkende (of exsuderende) wonden. Ze kunnen tot 7 dagen op hun plaats blijven, afhankelijk van de wondconditie. Ze helpen bij het behouden van een vochtige wondomgeving die de genezing bevordert. Hydrocolloïde verbanden vormen een gel wanneer ze in contact komen met wondvocht, wat helpt bij de wondgenezing.
    
    

• Schuimverbanden:

  • Geschikt voor matig tot zwaar exsuderende wonden. Deze verbanden kunnen meestal 3 tot 7 dagen blijven zitten, afhankelijk van de hoeveelheid vocht die de wond produceert. Ze zijn ontworpen om overtollig vocht te absorberen en de wondomgeving droog te houden. Schuimverbanden bieden ook een goede bescherming tegen mechanische schade.
    
    

• Alginaat verbanden:

  • Deze zijn ideaal voor zeer natte wonden, omdat ze veel vocht kunnen absorberen. Vervanging is meestal dagelijks of om de paar dagen, afhankelijk van de wond. Ze helpen bij het beheersen van overvloedige exsudatie en bevorderen een schonere wondomgeving. Alginaat verbanden zijn gemaakt van bruine algen en vormen een gel wanneer ze in contact komen met wondvocht, wat helpt bij het absorberen van overtollig vocht.
    
    

Het regelmatig controleren en vervangen van verbanden is cruciaal voor een gezonde wondgenezing. Volg de bovenstaande richtlijnen en raadpleeg altijd een zorgverlener voor specifieke instructies en aanbevelingen. Goede wondzorg draagt bij aan snellere genezing en vermindert het risico op complicaties. Het is belangrijk om aandacht te besteden aan de specifieke behoeften van de wond en de patiënt om de beste zorg te kunnen bieden. Door hygiënische en effectieve wondverzorging toe te passen, kun je bijdragen aan een snellere en probleemloze genezing. 

Content actualisatie update redactie 17 juli 2024 via vakinhoudelijke aanvulling/waardevolle review.