Alles over CO2 Brandblussers

De CO2 blusser, ook wel koolzuursneeuwblusser genoemd, is geschikt voor het blussen van vloeistofbranden (brandklasse B) en branden in onder spanning staande apparatuur. Het grote voordeel is dat de blusstof (CO2) geen reststoffen achterlaat bij gebruik.

CO2 of Koolzuursneeuw blusser 

Ieder type blusmiddel dient voor het blussen van een ander soort brand. Een CO2 brandblusser bevat koolstofdioxide gas (CO2) als blusmiddel. Bij het blussen verdringt dit CO2-gas de aanwezige zuurstof bij de brandbron en zo verstikt het vuur direct in de kern. De CO2 blusser herken je aan de zwarte koker of trechtervormige spuitmond waarmee het gas verspreid wordt. Via deze kenmerkende spuitmond bevriest het gas dat bij het blussen lijkt op een "sneeuw bluswolk" met verfijnde sneeuwvlokken dat door de druk zorgt voor de worplengte (bij een blusafstand van ca. 1,5 meter).

CO2 als blusmiddel is een gas dat vriestemperaturen tot -80°C aanneemt. De CO2 komt gasvormig uit de cilinder, maar zit vloeibaar in de hogedruk brandbluscilinder waarbij dit gas onder druk van rond de 60 bar overgaat in een vloeistof. Door verandering in aggregatie van deze blusstof in de buitenlucht, koelt het enorm af. De brand dooft door dit ijskoude CO2 gas op de bron van het vuur te spuiten en zal zich bij deze techniek bovendien in de kern niet verder ontwikkelen en verspreiden.

CO2 dient voor het blussen van branden, veroorzaakt door elektrische apparatuur of brandbare vloeistoffen, als kerosine, benzine, diesel. linoneum, bitumen of oliën (in brandklasse B). Door deze eigenschappen wordt kooldioxide als blusmiddel alleen in gesloten ruimtes gebruikt.

Stoffen die vloeibaar worden zijn bijvoorbeeld kunststoffen zoals PVC, teer of harsen. Ze smelten wanneer ze aan hitte worden blootgesteld en worden op die manier vloeibaar en brandbaar. Bij brandklasse B is water geen geschikt blusmiddel. Water zal al snel verdampen en brandende vloeistofdeeltjes kunnen meevoeren. Dit kan weer in een abrupte brand opflakkering resulteren.

Objectbescherming met CO2 als blusmiddel

CO2 blussers worden vaak ingezet in situaties waarbij het extra belangrijk is om nevenschade bij het blussen te voorkomen waar het blussen geen resten mag achterlaten. Een belangrijk kenmerk van de koolzuursneeuwblusser is namelijk dat dit blusmiddel geen blusmiddelschade veroorzaakt (zoals bij poederblussers en schuimblussers wel het geval is).

Stel je voor dat een poederblusser wordt gebruikt in een cleanroom of serverruimte. Omdat de poederblusser het bluspoeder over de hele ruimte verdeelt en vervolgens alle apparaten moeten worden vervangen, zou de blusschade hierbij mogelijk zelfs nog groter zijn dan de brandschade. De CO2 brandblusser is dan de betere, juiste keuze (in plaats van poeder-, schuim- of waterbrandblussers). Bovendien wordt CO2 onder meer toegepast bij hoogwaardige elektronische apparatuur (tot 1000 Volt). Deze branden mogen, vanuit de Arbowetgeving niet geblust worden met op water gebaseerde blusstoffen zoals sproeischuim, vanwege elektrocutie risico.

CO2 koolzuursneeuw (carbon dioxide fire CO₂ fire extinguisher) toepassing 

CO2 blussers zijn geschikt voor o.a. de onderstaande locaties: 

• Schone en ultra-cleane ruimtes
• Laboratoria
• Elektrische en elektronische installaties
• Gevoelige ruimtes (denk aan waardevolle archieven en musea)
• Computerruimtes
• Chemische industrie
• Werkruimtes met speciale hygiënische eisen
• Technische werkplaatsen 

In bepaalde bedrijven en organisaties waar dit vooral van belang is, zal de inzet van CO2 als blusmiddel veelal verplicht kunnen zijn. Denk o.a. aan horeca-keukens, elektrische schakelkasten, verfspuitcabines, lascabines en computer- en serverruimtes (carbon dioxide of CO₂ fire extinguisher op/bij bepaalde apparatuur of in manuals voorgeschreven).

_{Brandpreventie CO2 koolzuursneeuw pictogram}

Blussen met CO2 of koolzuursneeuw  

In essentie blaast deze blusser dus het vuur uit met CO2 gas door de bij de brandbron aanwezige zuurstof (O2) te vervangen. Dit schone "uitblazen" maakt de CO2-blusser geschikt bij beginnende branden waarbij er nog weinig hitte in de vuurhaard zit. Denk eens aan brand door kortsluiting in een dashboard op een, met ander blusmiddel, lastig bereikbare plek. Ook kan bij laswerk een klein brandje ontstaan dat met de CO2 blusser snel kan worden uitgeblazen (ondanks de vuurbron achterin, bijvoorbeeld bij een motor compartiment en olieresten).

Bij de CO2 blusser blijft geen blusmiddel achter en zodra de las afgekoeld is kan men dan direct weer doorgaan met het werk. Kortom: besparing aan kostbare schoonmaaktijd in een productie omgeving kan nog een extra factor vormen bij de brandblusser typekeuze. 

Deze doeltreffende inzet van de CO2 blusser zal vooral zinvol zijn wanneer het vuur niet gloeit in een grotere smeulende massa met een hogere kans op intrinsieke herontsteking van de brand. Ondanks de koude impact van het verdampingsproces bij het blussen, is het koelend vermogen van de koolzuursneeuw bij een grotere brandmassa verder gering. Het kooldioxide blusmiddel neemt weinig warmte op. Wanneer water met schuim uit een schuimblusser komt, in het vuur of de vlammen verdampt, neemt dit wel veel warmte op.

De trechtervormige pijp van de kooldioxideblusser vormt de “koolzuursneeuw bluswolk” die gericht op de brandhaard inzetbaar is. Als eerste wordt de klep van de blusser geopend. Het is belangrijk dat het vuur van de rand en van onderaf wordt bestreden. Stuur bij het losmaken van de kleppen van CO2 containers de “bluswolk” in dezelfde richting als de vlammen, zodat de vlammen als het ware worden omhuld.

Extra aandacht in bepaalde ruimtes bij de CO2 blusser

Onder zeer hoge druk van 60 bar zit de CO2 opgesloten in een solide cilinder. Wanneer de expansiekoker met reduceerventiel zou worden verwijderd, zal met bij het indrukken van het handvat, de fles moeilijk in de hand kunnen houden. In de expansiekoker verdampt de koolzuursneeuw tot koolzuurgas dat op plaatsen zal komen waar je met water, schuim of poeder lastig of helemaal niet kan komen. 

Wanneer een CO2 in een afgesloten ruimte wordt gespoten zal het verstikken van het vuur het beste lukken. Dit is echter dan mogelijk wel weer gevaarlijk voor de aanwezige personen: pas hiervoor dus wel goed op in ruimtes waar CO2 blussers of CO2 cilinders staan. Doordat de CO2 blusser zuurstof verdrijft kan het blussen wel gevaarlijk zijn in kleine afgesloten ruimtes waarin mensen aanwezig zijn.

Een CO2 blusser staat onder groter druk, ongeveer 60 bar en zwakkere objecten vormen bij de dosering van deze druk mogelijk een extra risico dan bij andere blusmiddelen. Een schuim-, of poederblusser heeft ter vergelijking een druk van ongeveer 16 bar.  Daarom adviseren we onze klanten om passende voorzorgsmaatregelen te nemen bij het gebruik van CO2 brandblussers en om in noodsituaties de nodige evacuatieprocedures te kennen en volgen.

Voordelen CO2-blusser

• Laat geen reststoffen na bij gebruik;
• Waardevolle voorwerpen en installaties blijven gespaard van blusschade;
• Kan toegepast worden bij hoogwaardige elektronische apparatuur (+ 1000 V).

Nadelen CO2-blusser

• CO2 is zwaarder dan lucht, waardoor er in kleine ruimtes verstikkingsgevaar kan ontstaan.
• Het blusmiddel is duurder in aanschaf dan poederblussers en schuimblussers
• Het vat is zwaar en het blusmiddel is snel op bij gebruik 
• CO2 is minder geschikt voor buiten, omdat het gas dan snel vervliegt
• Bij gebruik op vaste stoffen ontstaat extra rookvorming 
• Indringend vermogen is beperkt waardoor de brand opnieuw kan oplaaien. Vuur kan soms dus ook weer ontbranden na het uitblazen en verstikken met CO2.